Gà bị đậu hay bệnh đậu gà, là căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus gây ra, ảnh hưởng đến nhiều loại gia cầm, đặc biệt là gà. Với tỷ lệ mắc bệnh lên đến 95% và khả năng lây lan nhanh chóng, bệnh đậu gà có thể gây thiệt hại nặng nề về kinh tế cho người chăn nuôi, đặc biệt là các trang trại quy mô lớn.
Bài viết này nhằm cung cấp cho bạn đọc những kiến thức cần thiết về nguyên nhân và cách xử lý kịp thời khi gà bị đậu, góp phần bảo vệ đàn gà của bạn khỏi căn bệnh nguy hiểm này.
Nguyên nhân khiến gà bị đậu là gì?
Gà bị đậu do một loại virus thuộc nhóm Poxvirus có khả năng thích nghi cao trên da gà gây ra. Virus này có 4 biến chủng chính: đậu gà, đậu gà tây, đậu chim công và đậu bồ câu. Bệnh có thể lây truyền qua nhiều đường, cả trực tiếp và gián tiếp.
Nguyên nhân trực tiếp gây bệnh đậu gà:
- Lây nhiễm trực tiếp từ gà bệnh sang gà khỏe mạnh qua tiếp xúc trực tiếp.
- Virus đậu có thể tồn tại trong môi trường bên ngoài chuồng trại. Nếu có gà bệnh trong chuồng, nguy cơ lây lan sang những con gà khác rất cao nếu không phát hiện và cách ly kịp thời.
Nguyên nhân gián tiếp gây bệnh đậu gà:
- Virus đậu bám vào các vật dụng chăn nuôi, nền chuồng và lây lan qua các tác nhân trung gian như ruồi, gián, muỗi.
- Bệnh lây lan từ đàn gà này sang đàn gà khác qua các dụng cụ ăn uống chung và côn trùng.
Những triệu chứng xuất hiện khi gà bị đậu
Gà mắc bệnh đậu có thời gian ủ bệnh từ 4-10 ngày, được chia thành ba thể bệnh khác nhau:
Thể ngoài da
Triệu chứng này xuất hiện ở cả gà con và gà trưởng thành, với các biểu hiện dễ nhận biết như sau:
- Các mụn đậu xuất hiện ở những vùng không có lông như mào, quanh mắt, tích, miệng, ngón chân,… gây khó khăn cho gà trong việc ăn uống.
- Ban đầu, các nốt sần nhỏ, màu trắng. Sau đó, chúng lớn dần, trở thành mụn nước màu vàng xám.
- Sau một thời gian, mụn đậu vỡ ra, khô lại, tạo thành vảy và sẹo màu nâu hồng.
- Nếu mụn đậu bị nhiễm trùng, tình trạng viêm và hoại tử da sẽ trở nên trầm trọng hơn.
Thể ướt niêm mạc
Triệu chứng này phổ biến hơn ở gà con 3-4 tuần tuổi so với gà trưởng thành. Gà mắc bệnh sẽ gặp các biểu hiện như khó ngủ, bỏ ăn, ủ rũ, sốt,… và có lớp màng giả niêm mạc xuất hiện ở đường hô hấp và tiêu hóa. Khi lớp màng này bị bóc ra, có thể gây xuất huyết mắt hoặc chuyển màu đỏ tươi.
Triệu chứng này có thể nặng hơn nếu bị nhiễm thêm vi khuẩn khác.
Thể hỗn hợp
Thể bệnh này kết hợp cả hai loại triệu chứng trên, thường gặp ở gà con từ 3-4 tuần tuổi. Nếu vi khuẩn kế phát xâm nhập và điều kiện chăm sóc kém, tỷ lệ chết do bệnh có thể lên đến 2-3%.
Cách điều trị gà bị đậu hiệu quả nhất
Để điều trị hiệu quả, bước đầu tiên cần làm là xác định nguồn gốc gây bệnh, sau đó cách ly những con gà bị nhiễm bệnh để ngăn chặn bệnh đậu gà lây lan rộng. Đồng thời, cần vệ sinh lại chuồng gà và môi trường chăn nuôi để loại bỏ vi khuẩn bám trên các dụng cụ.
Bệnh đậu gà do virus gây ra nên không có thuốc đặc trị cụ thể. Tuy nhiên, có thể áp dụng các biện pháp dân gian sau:
- Chữa mụn đậu ngoài da: Gỡ lớp màng đóng trên mụn, sát trùng vết mụn bằng Iodine, Povidone, Hi-Iodine 10% hoặc Vime-Blue (Blue methylene 2%). Sau đó, thoa kháng sinh mỡ lên vùng da bị bệnh mỗi ngày một lần cho đến khi gà khỏi hẳn.
- Chữa mụn đậu ở miệng: Dùng nước chanh để sát trùng miệng mỗi ngày một lần cho đến khi gà khỏi hoàn toàn.
- Chữa mụn đậu ở mắt: Dùng dung dịch nước muối 0,9% để rửa vùng mắt bị mụn đậu. Sau đó, thoa dung dịch Gentamycin và kháng sinh mỡ lên vùng da bị bệnh mỗi ngày một lần cho đến khi gà khỏi hẳn.
Sau khi gà đã khỏi hoàn toàn, cần tiêm phòng vắc-xin đầy đủ cho cả đàn. Phương pháp này cũng có thể được sử dụng để điều trị hiệu quả bệnh đậu ở gà con. Các dung dịch này an toàn khi sử dụng ngoài da, nên hãy tuân thủ đúng các biện pháp và ngăn ngừa nhiễm trùng đầy đủ để gà sớm bình phục.
Tổng hợp những biện pháp giúp phòng ngừa bệnh đậu ở gà
Bệnh đậu gà là một căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe và năng suất của đàn gà. Để bảo vệ đàn gà khỏe mạnh, người chăn nuôi cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Dưới đây là một số cách phòng ngừa bệnh đậu gà phổ biến:
1. Vệ sinh chuồng trại:
- Giữ chuồng trại luôn sạch sẽ, khô ráo và thoáng mát.
- Vệ sinh dụng cụ chăn nuôi, máng ăn, máng uống định kỳ.
- Khử trùng chuồng trại bằng dung dịch sát khuẩn phù hợp ít nhất 1 lần mỗi tháng.
- Loại bỏ các vật dụng không cần thiết, rác thải và thức ăn thừa để hạn chế mầm bệnh phát triển.
2. Cung cấp dinh dưỡng đầy đủ:
- Chọn thức ăn chất lượng tốt, phù hợp với từng giai đoạn phát triển của gà.
- Đảm bảo gà được cung cấp đầy đủ vitamin, khoáng chất và các chất dinh dưỡng thiết yếu để tăng cường sức đề kháng.
- Cung cấp nước uống sạch, đảm bảo vệ sinh.
- Bổ sung các loại vitamin, khoáng chất và men vi sinh vào thức ăn hoặc nước uống để hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường sức khỏe cho gà.
3. Mật độ nuôi hợp lý:
- Nuôi gà với mật độ phù hợp, tránh quá đông đúc.
- Chia đàn gà thành các nhóm nhỏ để dễ dàng quản lý và theo dõi sức khỏe.
- Cung cấp đủ không gian cho gà vận động, vui chơi.
- Giảm thiểu stress cho gà bằng cách tạo môi trường sống thoải mái, yên tĩnh.
4. Tiêm phòng đầy đủ:
- Sử dụng các loại vắc-xin phòng ngừa bệnh đậu gà theo lịch trình khuyến cáo của nhà sản xuất.
- Tiêm phòng cho toàn bộ đàn gà, bao gồm cả gà con và gà trưởng thành.
- Tuân thủ hướng dẫn sử dụng vắc-xin và theo dõi sức khỏe của gà sau khi tiêm phòng.
5. Các biện pháp phòng ngừa khác:
- Hạn chế tiếp xúc giữa gà với các động vật khác, đặc biệt là những con gà bị bệnh.
- Vệ sinh tay kỹ lưỡng trước khi tiếp xúc với gà.
- Sử dụng dụng cụ chăn nuôi riêng biệt cho từng đàn gà.
- Theo dõi sức khỏe của gà thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh tật.
- Cách ly ngay lập tức những con gà có biểu hiện bệnh và liên hệ với bác sĩ thú y để được tư vấn và điều trị.
Áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả sẽ giúp bảo vệ đàn gà khỏi bệnh đậu gà, nâng cao năng suất và hiệu quả chăn nuôi.
Lời kết
Phòng ngừa và điều trị gà bị đậu là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe gà và ngăn ngừa thiệt hại kinh tế. Hãy chia sẻ bài viết này để lan tỏa thông tin hữu ích, giúp cộng đồng cùng nhau phòng tránh và kiểm soát hiệu quả vấn đề này.
Xem thêm: Cứu cánh cho gà bị đau mắt: Bí kíp điều trị hiệu quả tại nhà