Đối với những người chăn nuôi gà, việc chứng kiến đàn gà của mình xuất hiện những nốt sần, mụn mủ trên da, hay còn gọi là “gà bị nổi trái”, quả thực là một nỗi ám ảnh kinh hoàng. Hậu quả từ căn bệnh này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của gà mà còn có thể dẫn đến thiệt hại nặng nề về mặt kinh tế do tỷ lệ tử vong cao.
Nhận thức được mức độ nghiêm trọng của vấn đề, bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị gà bị nổi trái hiệu quả nhất, góp phần bảo vệ đàn gà của bạn khỏi căn bệnh nguy hiểm này.
Tìm hiểu nguyên nhân khiến gà bị nổi trái
Hiểu rõ nguyên nhân là bước đầu tiên thiết yếu để điều trị hiệu quả bệnh nổi trái ở gà. Vậy, liệu thời tiết có phải là thủ phạm chính gây ra căn bệnh này?
Theo các chuyên gia, virus đậu gà chính là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng gà bị nổi trái. Loại virus này có khả năng tồn tại lâu dài trong môi trường khắc nghiệt, bao gồm: điều kiện nóng ẩm, dưới ánh nắng mặt trời gay gắt, thậm chí qua cả mùa đông lạnh giá. Virus được lây truyền qua các vật trung gian là côn trùng hút máu như ruồi, muỗi.
Trong cơ thể côn trùng, virus có thể tồn tại lên đến 56 ngày, sau đó lây lan sang gà qua các vết thương hở hoặc trầy xước trên da. Nguy cơ lây nhiễm cũng cao đối với những con gà khỏe mạnh không có vết thương nhưng tiếp xúc trực tiếp với gà bị bệnh.
Những triệu chứng thường gặp của bệnh nổi trái ở gà
Bệnh nổi trái ở gà có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, tuy nhiên những dấu hiệu rõ ràng nhất bao gồm:
- Giảm ăn: Gà bị chán ăn, bỏ ăn hoặc ăn ít hơn bình thường.
- Sốt cao: Nhiệt độ cơ thể gà tăng cao hơn so với bình thường.
- Tiêu chảy: Phân gà loãng, có thể lẫn máu hoặc dịch nhầy.
- Mất nước: Gà bị mất nước do tiêu chảy và sốt cao, dẫn đến tình trạng mệt mỏi, uể oải.
Gà bị nổi trái có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng khác nhau, tuy nhiên những dấu hiệu rõ ràng nhất thường tập trung vào 3 dạng chính sau:
Dạng ngoài da:
- Nổi mụn: Đây là triệu chứng phổ biến nhất, thường xuất hiện ở các vị trí như: khóe miệng, mắt, cánh, mào, yếm, hậu môn và chân. Ban đầu, các nốt mụn nhỏ có màu nâu xám hoặc đỏ, sau đó sẽ to dần, lan rộng và khiến da gà trở nên sần sùi.
- Viêm kết mạc: Mụn đậu mọc quanh mắt có thể khiến gà mất thị lực, chảy nước mắt, nước mũi và khó thở.
- Hoại tử và bong tróc: Sau một thời gian, các nốt mụn sẽ chuyển sang màu vàng, mềm đi, bong tróc và tiết mủ trắng đục. Khi khô lại, nốt mụn sẽ đóng vảy hoặc bong tróc, để lại các vết sẹo nhỏ.
- Thời gian hồi phục: Nếu được điều trị hiệu quả, gà bị nổi trái dạng ngoài da thường mất thời gian hồi phục khá lâu.
Dạng niêm mạc:
- Viêm họng: Dạng này thường gặp ở gà con. Gà bị viêm họng nặng, dẫn đến biếng ăn, khó thở, chảy dịch vàng lẫn mủ và xuất hiện lớp màng giả màu trắng trong miệng. Sau đó, gà có biểu hiện sốt.
- Bong tróc niêm mạc: Khi lớp màng giả bong tróc, lớp niêm mạc màu đỏ bên dưới cũng sẽ bong tróc, dẫn đến viêm và lan sang mắt, mũi.
Dạng tổng hợp:
- Triệu chứng phức tạp: Dạng này là sự kết hợp của cả hai dạng trên, khiến gà có nguy cơ tử vong cao, đặc biệt là gà con.
- Nhiễm khuẩn huyết: Gà có thể bị nhiễm khuẩn huyết mà không để lại dấu hiệu trên da.
Lưu ý:
- Bệnh nổi trái ở gà có thể kéo dài 3 – 4 tuần nếu được điều trị hiệu quả. Ngược lại, nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể trở nặng và dẫn đến tỷ lệ tử vong lên tới 50%.
- Gà bị nổi trái có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, năng suất đẻ trứng và giá trị thương phẩm của gà.
Phương pháp điều trị khi gà bị nổi trái hiệu quả nhất
Mặc dù hiện nay chưa có thuốc đặc trị bệnh nổi trái ở gà, tuy nhiên bạn có thể áp dụng một số phương pháp phổ biến để giúp gà mau khỏi bệnh và hạn chế nguy cơ lây lan:
Sử dụng thuốc sát trùng/sát khuẩn:
- Dùng xanh metylin hoặc glycerin 10%: Bôi trực tiếp lên nốt mụn đậu để làm khô và bong tróc nhanh hơn. Lặp lại việc bôi thuốc 3-4 ngày liên tục cho đến khi các nốt mụn biến mất hoàn toàn.
- Sử dụng CuSO4 5%: Cũng có thể dùng dung dịch CuSO4 5% để bôi lên nốt mụn đậu theo cách tương tự như xanh metylin hoặc glycerin.
Kết hợp sử dụng thuốc đặc trị:
- Thuốc đậu gà (trái gà): Chọn loại thuốc có chứa Oxytetracycline hoặc Neomycin. Cho gà uống trực tiếp hoặc nhỏ vào miệng.
- Bổ sung vitamin A, C: Cung cấp thêm vitamin A, C cho cả đàn gà để tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ quá trình hồi phục.
Biện pháp phòng ngừa bệnh nổi trái ở gà
Bệnh nổi trái ở gà có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, năng suất và giá trị thương phẩm của gà. Do đó, việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả là vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số cách phòng ngừa bệnh nổi trái hiệu quả:
Tiêm phòng vắc-xin:
- Thời điểm tiêm: Tiêm vắc-xin phòng bệnh nổi trái cho gà con trong giai đoạn từ 7 – 21 ngày tuổi và nhắc lại lần 2 khi gà được 112 ngày tuổi.
- Cách tiêm: Tiêm dưới da ở cánh gà.
- Lưu ý: Sau khi tiêm 5 ngày, cần kiểm tra lại vết tiêm. Nếu không có dấu hiệu phồng to, cần tiêm phòng lại.
Bổ sung dinh dưỡng:
- Cung cấp đầy đủ vitamin A: Do bệnh thường phát triển vào mùa khô do thiếu vitamin A, nên cần bổ sung thêm vitamin A và các chất dinh dưỡng khác vào khẩu phần ăn của gà để tăng cường sức đề kháng, chống lại bệnh tật.
- Chế độ ăn uống cân bằng: Cung cấp cho gà chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, đảm bảo cung cấp đủ các vitamin, khoáng chất cần thiết cho cơ thể.
Vệ sinh chuồng trại:
- Vệ sinh thường xuyên: Thường xuyên vệ sinh chuồng trại, dụng cụ chứa thức ăn, nước uống của gà để đảm bảo môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát.
- Khử trùng định kỳ: Định kỳ khử trùng chuồng trại bằng dung dịch formol 3%, dung dịch lodin 1% hoặc dung dịch phenol 5% trong 30 phút để tiêu diệt virus gây bệnh.
Diệt côn trùng:
- Loại bỏ vật trung gian: Thường xuyên diệt ruồi, muỗi và các côn trùng khác để giảm nguy cơ lây truyền bệnh từ vật trung gian.
- Sử dụng biện pháp phòng trừ: Sử dụng các biện pháp phòng trừ côn trùng hiệu quả như: phun thuốc diệt côn trùng, sử dụng vợt muỗi,…
Áp dụng các biện pháp quản lý khác:
- Nuôi gà theo mật độ hợp lý: Tránh nuôi gà với mật độ quá cao để hạn chế lây lan bệnh.
- Phân loại gà theo độ tuổi: Nuôi gà theo từng lứa tuổi riêng để hạn chế lây lan bệnh giữa các lứa tuổi.
- Cách ly gà bệnh: Khi phát hiện gà có dấu hiệu mắc bệnh, cần cách ly ngay khỏi đàn gà khỏe mạnh để tránh lây lan.
Để đạt hiệu quả phòng ngừa cao nhất, bạn nên kết hợp nhiều biện pháp trên với nhau. Đồng thời, cần theo dõi sức khỏe của gà thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh và có biện pháp xử lý kịp thời.
Lời kết
Hiện tượng gà bị nổi trái có thể gây ra nhiều hậu quả tiêu cực cho đàn gà và kinh tế nông nghiệp. Tuy nhiên, qua việc hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp phòng ngừa cũng như khắc phục, người nuôi có thể giảm thiểu và quản lý tốt tình trạng này. Chia sẻ bài viết này để nâng cao nhận thức và kiến thức trong cộng đồng nuôi gà, và đừng quên đóng góp ý kiến để cùng nhau tìm kiếm giải pháp hiệu quả hơn.
Xem thêm: Bí quyết phòng ngừa gà bị sổ mũi, giúp đàn gà luôn khỏe mạnh